Laat design zich bevrijden van de beperkingen van twee dimensies.
De grootste uitdaging in ruimtelijk ontwerp ligt niet in de verbeelding, maar in de beperkingen van het vakmanschap. Vooral bij complexe geometrieën en onregelmatige structuren moeten ontwerpers rekening houden met vragen als: Kan dit materiaal op maat gesneden worden? Kunnen er mallen gemaakt worden voor zulke ingewikkelde oppervlakken? Hoe zullen de onderdelen met elkaar verbonden en gemonteerd worden?
De toepassing van 3D-printen maakt gebruik van een logica van gelaagde opbouw om zich van deze beperkingen te bevrijden.

Biologisch afbreekbaar PHA-bioplastic vertoont tijdens het printproces een jadeachtige glans en een zijdeachtige gladheid.
Printmaterialen zoals bauxietkeramiek en silicaatkeramiek combineren de hardheid en hoge temperatuurbestendigheid van keramiek, waardoor een nauwkeurige reproductie van complexe structuren zoals holtes en dunne wanden mogelijk is. Dit bevrijdt keramisch ontwerp van de beperkingen van broosheid en stijfheid.
Objecten die zijn geprint met houtvezelmaterialen behouden niet alleen de nerf, kleur en tastbare kwaliteit van natuurlijk hout, maar overstijgen ook de vormbeperkingen van traditioneel hout. Ze kunnen worden ontworpen met uiteenlopende structuren, waaronder rondingen en holtes.
In conventionele ruimtes berust 'modulariteit' doorgaans op regelmatige geometrische vormen, vergelijkbaar met bouwen met Lego-blokjes, wat onvermijdelijk een blokkerige esthetiek met zich meebrengt. Door middel van parametrisch ontwerp maakt 3D-printen de precieze fabricage van onregelmatig gevormde modules mogelijk.
Elke modulaire eenheid heeft een eigen, unieke vorm en textuur. In combinatie met intrinsieke verbindingssystemen zoals biomimetische pen-en-gatverbindingen en in elkaar grijpende structuren, vormen deze modules een naadloos, organisch geheel.
De ruimte vormgeven als klei.
In de ruimtelijke constructie doorbreekt 3D-printing de starheid die gewapend beton met zich meebrengt door materialen in lagen aan te brengen, waardoor complexere morfologische variaties mogelijk worden.
Centrale installaties in ruimtes fungeren vaak als kern van de merkidentiteit en het verhaal. Door 3D-printing toe te passen, kunnen abstracte concepten, symbolen of thema's worden omgezet in fysieke, tastbare installaties.
De serpentine sculptuur in de Bulgari-boetieks, bijvoorbeeld, die is vervaardigd met behulp van motion capture-data in combinatie met 3D-geprinte verchroomde elementen, vertolkt de dubbele essentie van het merk: vloeiendheid en nobelheid.
Het woedende, mechanische hoofdbeeld in de Fan Shi-boetiek, vervaardigd met behulp van 3D-printtechnieken met glasvezel, roept een surrealistische, steampunk-achtige sfeer op.


3D-printing brengt voorheen ongrijpbare concepten tot leven in een levendige, tastbare vorm, waardoor de ruimtelijke expressie aanzienlijk wordt verrijkt en krachtige merkcontactpunten ontstaan.
3D-printing vergroot de mogelijkheden van gevelontwerp, waardoor de constructie van ingewikkelde geometrische structuren of golvende vormen mogelijk wordt die de visuele spanning van de buitenkant van een gebouw verhogen.
Het Keramiekhuis in Nederland gebruikt bijvoorbeeld 3D-printen om keramische tegels te produceren. Door materiaal in lagen aan te brengen om complexe geometrische vormen te creëren, grijpen deze verschillend gevormde tegels in elkaar en vormen zo een opvallend boeiende, gelaagde gevel.
De introductie van 3D-technologie bevrijdt ruimtes van vaste vormen en maakt ze zo kneedbaar als klei. Dit stelt architecten in staat om vrij te boetseren volgens hun creatieve visie, wat leidt tot rijkere, meerlagige transformaties.
Zal 3D-printing de traditionele productieprocessen vervangen?
De basisstructuur, creativiteit en conceptualisering van winkelruimtes staan centraal, terwijl de realisatie ervan afhankelijk is van een volwaardig productieproces.
Vanuit een productieperspectief biedt 3D-printing de mogelijkheid om complexe vormen te produceren. In dit stadium fungeert het echter meer als een krachtige aanvulling op traditionele productieprocessen dan als een concurrerend alternatief dat deze kan vervangen.
De kosten blijven een onvermijdelijke barrière voor 3D-printtechnologie, met name bij grootschalige productie, waar de productiekosten vaak aanzienlijk hoger liggen dan die van conventionele processen.
In de wereld van massaproductie kunnen traditionele fabricagetechnieken duizenden componenten per uur produceren. 3D-printen daarentegen is gebaseerd op een laag-voor-laag afzettingsmethode, wat doorgaans resulteert in lagere productiesnelheden en een aanzienlijk lagere efficiëntie dan conventionele methoden bij grootschalige productie.


Het is duidelijk dat traditionele productie, met zijn marginale kostenvoordelen en productiesnelheid, grenzen heeft gesteld die 3D-printing moeilijk kan overstijgen.
Deze technologie is met name geschikt voor scenario's die een hoge mate van maatwerk en unieke ontwerpen vereisen, zoals kunstinstallaties, op maat gemaakte tentoonstellingspresentaties en opvallende constructieonderdelen.
Strategieën voor de inrichting van winkelruimtes kunnen deze twee productiemethoden integreren: traditionele technieken gebruiken om het ruimtelijke raamwerk te creëren, terwijl 3D-printing wordt ingezet als blikvanger om de omgeving een uniek karakter en een eigen verhaal te geven.
In de nabije toekomst zal de relatie tussen 3D-printtechnologie en traditionele productie niet die van een revolutionaire vervanging zijn, maar eerder een symbiotische evolutie. Gebaseerd op hun respectievelijke kernsterkten zullen ze een nauwkeurige taakverdeling en een synergetische samenwerking aangaan.


